Tienduizenden Macedoniërs kunnen geen kant uit

Gebouw waar de regering zetelt in Skopje (Foto: Frank Elbers)
Gebouw waar de regering zetelt in Skopje (Foto: Frank Elbers)
Geschatte leestijd: 2 minuten
Korte berichten over opmerkelijke ontwikkelingen, verzameld door de redactie.

Skopje — In Noord-Macedonië lopen honderduizenden burgers het risico het land niet te kunnen verlaten of naar huis terug te keren. De overheid slaagt er namelijk niet in een deadline te halen voor de afgifte van persoonlijke documenten die de nieuwe naam van het land bevatten.

Nationale Ombudsman Naser Ziberi waarschuwt dat de staat, door niet op tijd papieren uit te geven, het grondwettelijke recht op bewegingsvrijheid schendt. ‘De grondwet garandeert het recht op vrij verkeer en bepaalt precies onder welke voorwaarden dit kan worden beperkt. Door geen geldige documenten af te geven wordt de burger dit recht ontnomen. Hier moet rekening worden gehouden met alle reizen naar het buitenland, dus reizen om gezondheidsredenen, familie, vakantie, studie, werk, zaken enzovoort’, aldus Ziberi.

Nauwelijks een week voor de deadline van 12 februari zijn er meer dan 1,2 miljoen nieuwe paspoorten afgegeven. Dat betekent dat minstens een derde van de 1,8 miljoen inwoners, ongeveer 600.000, nog steeds geen paspoort of identiteitsbewijs heeft met de nieuwe naam van het land.

‘Het is fysiek onmogelijk om alle documenten binnen de deadline af te geven. Het drukken en uitgeven van de paspoorten vormt het grootste probleem, en dit kan alleen worden verminderd met een betere organisatie en beheer’, vertelde demissionaire minister van Binnenlandse Zaken Pance Toskovski lokale media afgelopen week.

Ondertussen liet Griekenland doorschemeren dat het niet bereid is de deadline te verlengen. Met het zogeheten Prespa Akkoord, dat op 12 februari 2019 in werking trad, maakten Griekenland en Macedonië een einde aan de decennialange strijd over de naam van de voormalige Joegoslavische republiek. Het werd dus ‘Noord-Macedonië’. Deze nieuwe naam moet voor alle doeleinden worden gebruikt; in eigen land, in alle bilaterale betrekkingen en in alle regionale en internationale organisaties en instellingen.

Met de naam-kwestie uit de weg werd het land onmiddellijk toegelaten tot de NAVO en is inmiddels ook EU-kandidaatlidstaat. Maar de nieuwe naam moet, vijf jaar na Prespa, dus wel op paspoorten van Macedonische burgers staan. ‘Hoewel ik geen toekomst zie in Macedonië, heb ik geen plannen het land te verlaten’, vertelt taxichauffeur Amir vanuit Skopje. Hij kent echter veel mensen, inclusief familie en vrienden, die nog altijd geen paspoort hebben met de nieuwe naam en dus niet kunnen reizen.

Nu hebben Macedoniërs twee opties: óf in lange rijen, samen met honderden anderen, wachten bij de weinige uitgiftepunten, óf de e-service gebruiken en hopen op zijn best medio 2024 een afspraak te krijgen.

Frank Elbers
Over Frank Elbers 44 Artikelen
Frank Elbers is journalist en onderzoeker aan het Institutul de Cercetare al Universității din București (ICUB) in Roemenië. Hij is Zuidoost-Europa correspondent voor onder meer De Groene Amsterdammer, BNR Nieuwsradio, NPO Radio 1 en VRT Radio 1. Hoofdredacteur van Donau.