Kevin Sullivan
The longest winter
verkrijgbaar als paperback en eboek
uitgeverij Twenty7
Het beleg van Sarajevo van 1992 tot 1995 was een dermate waanzinnige periode dat het nagenoeg onmogelijk is om er nog realistische fictie over te schrijven. Hoe dichter je bij de werkelijkheid blijft, hoe moeilijker het misschien wel wordt om aan de lezer als geloofwaardig verhaal te verkopen.
Met een hopeloos naïeve Britse arts die een jongetje komt evacueren uit een schuilkelder voor een hartoperatie in London en een door trauma achtervolgde journalist als hoofdpersonen kiest Kevin Sullivan in The longest winter voor de moeilijkste route om zijn verhaal te vertellen. Al is het allemaal gebaseerd op werkelijkheid, de twee lijken op het eerste gezicht uit een b-film te zijn weggelopen.
Recensie door Joost van Egmond
De andere personages doen daar nog een schepje bovenop. We hebben een meisje dat temidden van de beschietingen meedoet aan een songfestival, een Servische die de frontlijn oversteekt en doelbewust naar belegerd Sarajevo verhuist, een pedante Franse VN-commandant en een zo mogelijk nog pedantere collegajournalist. Ze hebben allemaal al meermalen als cliché gediend in boeken en films.
Maar Sullivan brengt ze tot leven. Hij was er niet alleen destijds bij als oorlogscorrespondent, maar woont en werkt ook nu in Sarajevo en dat merk je aan alles. Van de exacte beschrijvingen van de stad tot de vertrouwdheid waarmee hij de gedachtengang van al zijn personages schetst. Hij komt niet over als een Bosniër die buitenlanders beschrijft, noch als een buitenlander die een ‘lokaal personage’ nabootst. Hij slaat een brug tussen beide.
Dat levert rake passages op, zoals wanneer een chirurg uit Sarajevo de Britse arts uitlegt dat de evacuatie waar zij speciaal voor uit London is gekomen één van vele problemen is: ‘Ik opereer bij kaarslicht, dokter. Mensen gaan dood van de kou.’
Die botsing tussen romantiek en rauwe werkelijkheid is de motor die het boek laat draaien. Mijn gok is dat Sullivan daarmee zowel lezers aanspreekt die een spannend boek willen, als de mensen die worden aangesproken door een relaas over Sarajevo in de winter van 1992.
Te wensen over blijft er genoeg. Dit genre heeft zijn beperkingen en voor echte verrassingen is geen ruimte. Voor wie de meesterwerken heeft gelezen over deze periode zal het eenzijdig en oppervlakkig aandoen. Maar zonder het ultieme boek te schrijven, biedt Sullivan zijn publiek ruimschoots voldoende om het uit te willen lezen. The longest winter is een toegankelijke, moeilijk weg te leggen roman die Sarajevo in zijn waarde laat. En dat klinkt zoveel eenvoudiger dan het is.
