Een machinegeweer, een pistool… de pin van de handgranaat ziet eruit alsof je hem er zo uit kunt trekken. In een oude fabriekshal in Tirana legt beeldhouwer Max Mero de laatste hand aan een beeld dat moeiteloos terecht zou kunnen in Grutas Park, Treptower Park of één van de vele andere asiels voor Oostblokbeelden.
Maar dit is socialistisch realisme in de eenentwintigste eeuw. Mero werkt aan een monument voor een strijder van het Kosovo Bevrijdingsleger, een guerrillabeweging van Kosovaarse Albanezen die eind jaren negentig vocht voor de afscheiding van Kosovo van Servië.
We kwamen hier voor het Oostblokboek, op zoek naar een opslagloods voor afgedankte beelden uit de socialistische tijd, maar in plaats daarvan zien we de traditie van fiere mannen met ultrarealistisch wapentuig in volle glorie voortgezet. “Ik ben nu eenmaal opgegroeid met socialistisch realisme”, zegt Mero schouderophalend. “Het is wat ik doe.”
Vroeger maakte hij zulke monumenten voor Enver Hoxha’s socialistische regime, maar in Tirana krijgt hij weinig opdrachten meer. In Kosovo loopt de standbeeldenindustrie echter prima, zegt Mero. Het jonge land is druk bezig zijn geschiedenis te herschrijven en daar passen Mero’s beelden uitstekend in.
