Het eerste voetbalmuseum in Oost-Europa

Geschatte leestijd: 5 minuten

Afgelopen november opende in de hoofdstad van Roemenië het eerste voetbalmuseum achter het voormalige IJzeren Gordijn. Het interactieve Football Museum Bucharest biedt een blik op de geschiedenis van het Roemeense (en internationale) voetbal en heeft een unieke collectie voetbal jerseys en beeldmateriaal. Een bezoek meer dan de moeite waard!

“Aanvoerder” van het museum team is Gheorghe (Gică) Popescu, oud-speler van onder meer PSV en FC Barcelona. ‘Ik wil dat het museum een plek van emoties wordt in de geschiedenis van het voetbal’, zei Popescu tijdens de opening van het Football Museum Bucharest (FMB).

Door Frank Elbers

Geïnspireerd door o.a. het Deutsches Fußballmuseum in Dortmund, biedt het FMB voor zowel jonge als wat oudere voetbalfans een rijkdom aan voorwerpen, beelden en ervaringen. Popescu: ‘Ik ben heel blij dat voetbal eindelijk zijn eigen huis heeft, een voetbalmuseum waar voetballiefhebbers belangrijke tentoonstellingen kunnen vinden over zowel het Roemeense als het internationale voetbal. Ik ben ervan overtuigd dat de fans op deze plek verschillende aspecten van het voetbal kunnen ervaren, en Europese competities en nationale competitiewedstrijden kunnen bekijken.’

Gouden generatie

Naast captain Gică Popescu waren ook andere spelers van Roemenië’s “gouden generatie” aanwezig bij de opening van het FMB, zoals middenvelder Ioan “Ionuț” Lupescu, keeper Florin Prunea, aanvaller Florin Răducioiu, middenvelder Ilie Dumitrescu, aanvallers Anghel Iordănescu en Adrian Ilie, en middenvelder Basarab Panduru. Deze illustere voetballers stonden aan de basis van Roemeense successen in zowel het clubvoetbal als op Europese en Wereldkampioenschappen in de jaren tachtig en negentig — met als hoogtepunt de winst van Roemenië tegen Argentinië in de achtste finales op het WK van 1994. 

Het was ook de generatie van Marius Lăcătuș, captain Ștefan Iovan en sluitpost Helmuth Duckadam, die in de jaren tachtig met Steaua Boekarest vele successen behaalden. Zij maakten deel uit van het team dat in 1986 de Europa Cup I (UEFA Champions League) won door in de finale FC Barcelona te verslaan na strafschoppen. Datzelfde jaar won Steaua ook de Europese Super Cup door een 1-0 overwinning op Dinamo Kyiv; de winnende goal kwam van de voet van spelmaker Gheorghe Hagi, die de meeste Roemenen beschouwen als een van de beste voetballers aller tijden. Eerder had Dinamo Boekarest in 1984 als eerste Roemeense club de halve finales van de Europa Cup I bereikt.

Bloed aan het shirt

Gică Popescu doneerde aan het FMB maar liefst tweehonderd shirts die hij tijdens zijn illustere carrière verzamelde. Daaronder jerseys van PSV, Barcelona, Tottenham Hotspur en Galatasaray, waarmee Popescu de UEFA cup won in 2000. Sommige jerseys hebben een wel heel wonderbaarlijke geschiedenis. Zoals het shirt dat Nicolae Dobrin droeg in the de EK-kwalificatiewedstrijd tussen Roemenië en Tjechoslowakije (2-1) in 1971. De talentvolle Dobrin wordt door sommige Roemenen gezien als zelfs een betere speler dan briljante spelmaker Gheorghe Hagi; Dobrin was Roemeens voetballer van het jaar in 1966, 1967 en 1971. Aanvaller Dobrin scoorde tijdens deze interland zijn eerste en enige kopgoal als international maar kwam daarbij in botsing met een verdediger. De bloedsporen zijn nog altijd te zien op het shirt in de collectie van het FMB.

Samen vormen deze jerseys een unieke collectie uit binnen- en buitenland in de Roemeense en internationale afdelingen van het museum. Het FMB will de collectie blijven uitbreiden en Popescu deed tijdens de opening dan ook een oproep aan voormalige voetbalsterren om hun shirts en andere persoonlijke bezittingen te doneren aan het museum.

Hoog bezoek

Behalve voetbalfans trekt het FMB ook veel (voormalige) voetballers. Zo brachten zowel Gheorghe Hagi, tegenwoordig trainer van Roemeens kampioen Farul Constanța, als zijn zoon Ianis (Rangers F.C.) onverwachts een bezoek. Behalve de onvermijdelijke fotoshoots moesten beiden vanzelfsprekend strafschoppen nemen in de Penalty Corner van het museum. Het is niet bekend wie de meeste penalties verzilverde: vader of zoon. Ook Teo Meluță, captain van Politehnica Timișoara en het nationale vrouwenelftal, moest er aan geloven toen zij in november het FMB aandeed.

Toptien attracties

Tot slot kunnen bezoekers naar hartelust winkelen in de fanshop van het museum. Naast sjaaltjes, souvenirs en jerseys van het nationale elftal en alle teams in de Roemeense Superligă, heeft het een ruime collectie aan sportkleding. Het FMB heeft zelfs een eigen kledinglijn: Football in my DNA. De opbrengsten van de sportkleding gaan naar de exploitatie van het museum. 

Cosmin Mihăiţă, de digitale & social media manager van het museum, vertelt dat het museum nu al een verzamelplaats is voor fans. Tijdens de halve finales en finales van het WK in Qatar liep het storm in de bistro van het FMB, waar voetballiefhebbers op grote schermen de wedstrijden in de Golfstaat konden volgen. Zij die de WK boycotten konden altijd nog een potje tafelvoetbal spelen. Mihăiţă’s korte termijn doel is om het museum op het lijstje van toptien bezienswaardigheden in Boekarest te krijgen, naast het Lentepaleis van de Ceaușescu’s, het Nationale Dorpsmuseum en het gigantische “Huis van het Volk”. In het weekend en tijdens vakanties ligt het gemiddelde bezoekersaantal sinds de opening rond honderd per dag. Het FMB hoopt in 2023 dagelijks meer voetbalfans te verwelkomen — uit binnen- en buitenland.

Voor meer informatie: www.footballmuseum.ro.

Dit artikel verscheen eerder in Panenka Magazine nr. 30 (december 2022).
Frank Elbers
Over Frank Elbers 45 Artikelen
Frank Elbers is journalist en onderzoeker aan het Institutul de Cercetare al Universității din București (ICUB) in Roemenië. Hij is Zuidoost-Europa correspondent voor onder meer De Groene Amsterdammer, BNR Nieuwsradio, NPO Radio 1 en VRT Radio 1. Hoofdredacteur van Donau.