Ruslands oorlog tegen Oekraïne veroorzaakte een cultuuromslag in West-Europa. Er kwam een breedgedragen roep voor een herwaardering voor perspectieven uit de regio. Tegelijkertijd kwam naar boven hoe weinig deze perspectieven begrepen werden. De geschiedenis van de Nederlands-Oekraïense betrekkingen en wederzijdse beeldvorming vormt een vrijwel onontgonnen terrein. Er val hier dan ook veel te ontdekken. Dit terwijl er veel historische episode’s van contact zijn geweest: in de 16e eeuw studeerden edellieden uit het huidige Oekraïne in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. In de 18e eeuw speelde een uit de Nederlanden afkomstige ingenieur een belangrijke rol bij de bouw van de haven van Odes(s)a.
Nederlandse marineofficieren speelden lange tijd een rol in de voornamelijk in Oekraïne gestationeerde Zwarte Zeevloot van de Russische marine. In de 19e eeuw waren er uitgebreide economische contacten. Tussen 1918 en 1920 poogden Oekraïense vertegenwoordigers van een prille Oekraïense staat diplomatieke relaties aan te gaan met Nederland. In de jaren ‘20 en ‘30 vochten bolsjewieken en nationalisten hun strijd uit op de Rotterdamse Coolsingel en wilden NSB’ers tijdens de Tweede Wereldoorlog Nederlandse kolonisten vestigen in Oekraïne.
In het interbellum bediende een Nederlandse priester Oekraïense Grieks-Katholieke gemeenten in Parijs en Londen, als onderdeel van een Belgische katholieke missie. Gedurende diezelfde periode interneerden de Duitsers Nederlandse officieren als krijgsgevangenen in kampen in Oekraïne waaruit sommigen ontsnapten en in contact kwamen met Oekraïens nationalistische strijders. Na WO II vestigden zich Oekraïners die niet naar de Sovjet-Unie terug wilden keren in Nederland; in Culemborg heeft zelfs kortstondig een Oekraïens Grieks-Katholiek seminarie bestaan.
Nederland en Oekraïne hebben uitgebreide, maar ook onbekende, historische banden. Meer inzicht kan hieraan bijdragen aan onze kennis over Oekraïne en eenzijdige beeldvorming over dit geopolitiek belangrijke land in Europa nuanceren.
Daarom organiseert het Groninger Instituut voor Midden- en Oost-Europese Studies (Rijksuniversiteit Groningen) op 7 november een congres over deze materie.
Er is een vol programma met toonaangevende sprekers en onderzoekers waarbij er ruimte is voor diverse invalshoeken.