Geschatte leestijd: 3 minuten
Korte berichten over opmerkelijke ontwikkelingen, verzameld door de redactie.
Sibiu – ‘Het duizelde me voor de ogen toen ik Schuberts Symfonie in C majeur speelde’, herinnert Makcim Fernandez Samodaiev zich. Na een slepend cao-conflict met de orkestleiding ging de solocellist van het Filharmonisch Staatsorkest van Sibiu in hongerstaking. Na vijf dagen was hij zodanig verzwakt dat hij naar het ziekenhuis moest.
De hongerstaking was de culminatie van een tweejarig arbeidsconflict tussen de musici en de manager die het staatsorkest wilde reorganiseren. Fernandez Samodaiev werd door de manager ontslagen. De rechter besliste echter dat zijn ontslag niet rechtmatig was zodat hij zijn instrument weer kon oppakken. Maar de toon was gezet en sindsdien zijn de verhoudingen tussen orkest en leiding zeer gespannen.
‘Makcim kreeg zelfs te maken met disciplinaire maatregelen, net als in de communistische tijd’, vertelt pianiste Monica Florescu, die noodgedwongen buiten Roemenië opgroeide tijdens de communistische periode. Als vakbondsvertegenwoordiger kan aan haar baan bij het orkest niet getornd worden. Maar andere orkestleden met een vast contract moesten wijken en werden soms vervangen door freelancers, wat de kwaliteit van de muziek niet ten goede kwam. ‘Beethovens ouverture werd beïnvloed door een gebrek aan spelers’, meent Florescu.
‘Er is geen gebrek aan geld, maar de directeur wil van het orkest een winstgevend bedrijf maken’, zegt cellist Samodaiev. Volgens de plannen van orkestmanager Cristian Lupeș moeten negen orkestleden, allemaal leden van de vakbond, verdwijnen en daarvoor in de plaats meer administratieve medewerkers aangenomen worden zodat het orkest meer lucratieve projecten kan organiseren naast optredens tijdens het reguliere seizoen.
Het staatsorkest van Sibiu wordt net als alle andere staatsorkesten in Roemenië uit het nationale budget gefinancierd. Maar de lokale politiek is verantwoordelijk voor het functioneren van het orkest. De districtsraad van het district Sibiu, Transsylvanië, buigt zich deze week over de plannen van de orkestleiding. ‘Helaas heeft de voorzitter van de districtsraad geen verstand van muziek’, zegt Florescu.
Eerdere pogingen in steden als Oradea en Timișoara om van staatsorkesten winstgevende bedrijven te maken zijn mislukt. Maar de situatie is nu anders. In 2024 was het Roemeense begrotingstekort ruim negen procent. De nieuwe president heeft al aangekondigd dat budgettaire discipline zijn prioriteit is. De kans is groot dat de cultuursector het eerste slachtoffer van grootscheepse bezuinigingen wordt. ‘Er kan een gevaarlijk precedent ontstaan voor andere orkesten in het land, nu de nationale begroting onder druk staat’, licht de vakbondsleider toe.
Wat gebeurt er als de districtsraad instemt met de reorganisatie? ‘Ik zal het land weer moeten verlaten om muziek te maken’, reageert Florescu.
Dit artikel verscheen eerder in De Groene Amsterdammer.
