Strafzaak heropend tegen Roemenië’s eerste post-communistische president

Ion Iliescu (midden) met Dumitru Mazilu en Petre Roman op 23 december 1989, tijdens de revolutiedagen (Foto: Daniel Mazilu. Creative Commons License 3.0)
Ion Iliescu (midden) met Dumitru Mazilu en Petre Roman op 23 december 1989, tijdens de revolutiedagen (Foto: Daniel Mazilu. Creative Commons License 3.0)
Geschatte leestijd: 2 minuten
Korte berichten over opmerkelijke ontwikkelingen, verzameld door de redactie.

Boekarest — Afgelopen week heeft een rechtbank in Boekarest een strafzaak heropend tegen voormalig president Ion Iliescu vanwege zijn betrokkenheid bij het neerslaan van studentenprotesten door mijnwerkers in juni 1990. Iliescu is in de afgelopen decennia al vaker vervolgd — afgelopen maand nog voor mensenrechtenschendingen en misdaden tegen de menselijkheid tijdens de december 1989 revolutie — echter zonder succes.

De strafzaak betreft de zogeheten Mineriada van 13-15 juni 1990. Iliescu riep mijnwerkers op de “orde te herstellen” tijdens protesten van studenten en sympathisanten van de oppositie centrum-rechtse partijen tegen president Iliescu en zijn Nationaal Reddingsfront (FSN). Iliescu, een voormalige communistische bureaucraat, en de FSN hadden de eerste vrije verkiezingen na de val van het communisme met maar liefst 86 procent gewonnen.

Volgens officiële cijfers stierven zes demonstranten door het geweld van de mijnwerkers, maar volgens de organisatoren van destijds was het werkelijke aantal vele malen hoger. De zaak is heropend op verzoek van het openbaar ministerie nadat de zaak in 2009 door de toenmalige openbare aanklager en huidige Europese aanklager, Laura Codruța Kövesi, was geseponeerd.

Afgelopen maand stuurde het Roemeense Hooggerechtshof een zaak over de anti-communistische opstand van december 1989 terug naar militaire aanklagers vanwege procedurele fouten. Het Hooggerechtshof van Cassatie en Justitie (ICCJ) besloot dit dossier van “de revolutie”, waarin meerdere mensen terecht staan, waaronder Iliescu en voormalig vice-premier Gelu Voican Voiculescu, terug te sturen naar het militair gerechtshof. Dit betekent dat het onderzoek moet worden overgedaan. Het ICCJ sloot bovendien nieuw bewijs uit, wat het werk van militaire aanklagers nog moeilijker maakt. Dit dossier heeft zo’n vertraging opgelopen dat degenen die dierbaren hebben verloren in die roerige dagen niet langer hopen dat er ooit gerechtigheid komt.

De beslissing van het ICCJ afgelopen donderdag geeft nabestaanden een laatste sprankje hoop dat Iliescu, inmiddels 91, zich toch voor een rechtbank moet verantwoorden.

Frank Elbers
Over Frank Elbers 38 Artikelen
Frank Elbers is journalist en onderzoeker aan het Institutul de Cercetare al Universității din București (ICUB) in Roemenië. Hij is Zuidoost-Europa correspondent voor onder meer De Groene Amsterdammer, BNR Nieuwsradio, NPO Radio 1 en VRT Radio 1. Hoofdredacteur van Donau.