Op een warme zomeravond in juni 1968 raakte een groep studenten uit Belgrado slaags met de politie. De studenten waren boos. Boos over de stijgende werkeloosheid en over de groeiende economische ongelijkheid in hun land. Boos dat er geen vrije pers was die kon opschrijven dat de bestuurlijke elite van Joegoslavië de gelijkheidsidealen van het socialisme verkwanselde.
‘Weg met de rode bourgeoisie!’, riepen de studenten. ‘Geen socialisme zonder vrijheid, geen vrijheid zonder socialisme!’. Een dag later bezetten zij met duizenden de Universiteit van Belgrado, die ze direct omdoopten tot de Rode Universiteit van Karl Marx.
De Joegoslavische Partijtop schrok zich een ongeluk. In een poging de onlusten te sussen, gaf Tito op televisie zelfs het gelijk van de studenten toe. De universiteit schonk de studenten een gloednieuw cultureel centrum: het Studentski Kulturni Centar, dat in 1971 opende.
Door de ontstaansgeschiedenis is het niet vreemd dat het centrum soms werd gezien als een zoethoudertje. Als een middel om de rebelse jongeren en hun radicale opvattingen over kunst en politiek veilig weg te stoppen. Maar daarmee doe je het SKC (spreek uit: ‘se ke tse’) tekort. In korte tijd groeide het uit tot een instituut waar muzikanten, kunstenaars en wetenschappers uit heel de wereld op af kwamen. Het waren de jaren zeventig en tachtig, toen jaarlijks tienduizenden Joegoslaviërs in het Westen werkten. West-Europeanen boekten hun vakanties aan de Kroatische kust. Voor intellectuelen uit het kapitalistische Westen en het communistische Oosten was het neutrale Joegoslavië de ideale ontmoetingsplek. De wereld kwam naar Joegoslavië, Joegoslavië trok de wereld in. En daar plukte het SKC de vruchten van.
Dictator Slobodan Milošević deed in de jaren negentig nog een poging het centrum te muilkorven. De leiding van het centrum werd vervangen door loyale volgelingen van het regime. Maar dat was van korte duur. Sinds de de val van het regime is het SKC een populaire plek voor kunst, lezingen en muziek.
